Transporter opancerzony BTR-40

BTR-40, który znalazł się w mojej kolekcji i stacjonuje na codzień w Wilczym Szańcu, to radziecki kołowy transporter opancerzony o napędzie 4 x 4, opracowany i produkowany w Fabryce Samochodów im. W. Mołotowa (GAZ) w Gorki. Pojazd jest całkowicie oryginalny i posiada niemal kompletne wyposażenie wersji służącej w nieistniejącej już armii.

Trochę historii…
W 1947 roku w biurze projektowym zakładów GAZ pod kierunkiem W. A. Dedkowa rozpoczęto prace nad kołowym, dwuosiowym transporterem opancerzonym, o napędzie na wszystkie koła, który miał być następcą, wycofanego już z produkcji, samochodu pancernego BA-64B. Projekt transportera otrzymał oznaczenie BTR-40.

Konstruktorzy w transporterze BTR-40 zastosowali samonośne nadwozie, co było nowością w produkowanych w ZSRR pojazdach. Podwozie zastosowane w transporterze zostało skrócone w porównaniu do podwozia samochodu GAZ-63. Do jego napędu zastosowano także mocniejszy silnik. Układ przeniesienia napędu i sztywne mosty napędowe były identyczne jak w samochodzie GAZ-63. Zastosowano natomiast dodatkowo amortyzatory hydrauliczne do zawieszenia kół. Transporter wyposażony był w radiostację 10RT-12 o zasięgu 20-25 km.

Transporter BTR-40 był przystosowany do przewozu 2 członków załogi oraz 8 żołnierzy desantu – tyle samo osób wciąż mieści się na pokładzie podczas naszych przejazdów turystycznych :)

Seryjna produkcję transportera BTR-40 rozpoczęto w 1948 roku. Produkowany był w wielu wersjach. Produkcję zakończono w 1960 roku, przy czym wersja przystosowana do poruszania się po torach kolejowych BTR-40ŻD była produkowana do 1969 roku.

Podstawowa wersja BTR-40. Był budowany w dwóch wariantach:

• uzbrojonej – z uzbrojeniem składającym się z 2 sprzężonych wielkokalibrowych karabinów maszynowych kal. 14,5 mm ustawionych na obrotowej podstawie i osłoniętych z przodu i z boku płytami pancernymi
• bez uzbrojenia stałego (ta wersja stanowiła podstawę produkcji seryjnej)
• BTR-40A – zmienione ukształtowanie pancerza, uzbrojona w dwa sprzężone karabiny maszynowe kal. 14,5 mm. Opracowana w1950 roku.
• BTR-40W – zastosowano w nim koła o regulowanym ciśnieniu w oponach. Opracowana w 1956 roku
• BTR-40B – wersja całkowicie opancerzona, także szczelnym pancerzem od góry. Transporter posiadał urządzenie filtrująco-wentylujące oraz inne wyposażenie umożliwiające wykorzystanie go w strefie skażonej działaniem broni nuklearnej, chemicznej lub biologicznej (broń ABC). W tej wersji zastosowano także podstawę do zamontowania karabinu maszynowego o kal. 12,7 mm lub 14,5 mm, choć w standardowej wersji nie był on uzbrojony, a do walki służyło tylko uzbrojenie żołnierzy desantu. Transporter w tej wersji był przeznaczony do działań zwiadowczych. Opracowana w 1957 roku.
• BTR-40ŻD – wersja przystosowana do jazdy po torach kolejowych. Do jazdy po szynach służyły dodatkowe małe koła montowane z przodu i z tyłu na specjalnych wspornikach. Opracowana w 1959 roku.
• Typ 55 – transporter BTR-40 produkowany na licencji w Chinach.

Transporter opancerzony BRT-40 od momentu wejścia do produkcji seryjnej w 1948 roku był wprowadzany do służby w armii radzieckiej. Pod koniec 1949 roku zaczęły go także otrzymywać inne armie państw bloku wschodniego, w tym także Polska, gdzie był podstawowym typem transportera opancerzonego. Użytkowany był w tych armiach do początków lat siedemdziesiątych. Według niepewnych źródeł Polska posiadała 60 transporterów BTR-40.

Specyfikacja techniczna:
Typ pojazdu:     transporter opancerzony
Trakcja:     kołowa
Załoga:     2 + 8
Prototypy:     1947
Produkcja:     1948 – 1960
Silnik:     1 silnik gaźnikowy, 4-suwowy, 6-cylindrowy GAZ-40 o mocy 80 KM (58 kW) przy 3400 obr./min.
Transmisja:     mechaniczna
Poj. zb. paliwa:     122 l
Pancerz:     spawany z płyt walcowanych
Długość:     5,00 m
Szerokość:     1,90 m
Wysokość:     2,20 m
Prześwit:     0,40 m
Masa:     4 300 kg
Moc jedn.:     15 KM/t
Prędkość:     80 km/h
Zasięg:     430 km (po drodze), 385 km (w terenie)
Uzbrojenie:     1 km SGMB kal. 7,62 mm
broń osobista załogi i desant

Zapraszam do obejrzenia zdjęć w galerii BTR-40!